Een van de slogans van Obalo is: ‘Haal eruit wat erin zit!’. Je zou denken dat iedereen in het onderwijs hoge verwachtingen heeft van leerlingen en het vertrouwen dat ze altijd nog méér kunnen. Geloof je het als ik zeg dat dat heel vaak niet zo is? We zien regelmatig kinderen van wie de leerkracht tegen ouders zei dat de lage scores wel lijken te passen bij het kind. Of die een veel lager schooladvies kreeg dan iedereen had verwacht. Waarbij door een intelligentieonderzoek door ons bleek dat er echt véél meer in zat dan de leerkracht had gedacht. Met alle negatieve gevolgen (lage cijfers, slechte toetsen en een deuk in het zelfvertrouwen) van dien.

Onderzoek

Over de verwachtingen die docenten en basisschoolleerkrachten hebben van een leerling  las ik een boeiend artikel van onderwijskundige Wessel Peeters van Vernieuwenderwijs*. Hij geeft hierin aan dat het belangrijk is om altijd vanuit hoge verwachtingen te handelen.

Hij noemt een onderzoek uit 1968 naar de invloed van verwachtingen op leerprestaties.
Bij een groep basisschoolkinderen werd een intelligentietest afgenomen. De resultaten werden met de leerkrachten besproken, maar bij een aantal kinderen werden niet de echte, maar veel hogere scores doorgegeven. Er werd verteld dat van deze kinderen werd verwacht dat ze wel snel veel vooruit zouden gaan.

Nu zou je verwachten dat de kinderen met een lagere intelligentie - die het dus moeilijker hebben op school - meer aandacht en stimulans zouden krijgen dan de ‘slimmeriken’, maar het tegenovergestelde was waar: de groep waarvan de leerkrachten hogere verwachtingen hadden, bleek juist meer aandacht en stimulans te krijgen. En bij de uitslag van de tweede intelligentietest bleek dat juist deze leerlingen veel meer vooruit waren gegaan dan de anderen. Dit onderzoek is sindsdien vele malen herhaald, steeds met dezelfde uitkomst.

Werkhouding

Docenten en leerkrachten hebben ook bepaalde verwachtingen van hun leerlingen, door informatie over eerdere leerprestaties en intelligentie, maar ook door de (werk)houding van leerlingen in de klas.
Leerlingen met een actieve werkhouding, die altijd hun huiswerk maken en goed meedoen in de les zullen hogere verwachtingen wekken bij de docent en meer aandacht krijgen dan leerlingen die onderuitgezakt in de bank hangen, hun huiswerk vaak niet afhebben en niet echt meedoen in de klas. Actieve leerlingen krijgen dus (onbewust) meer aandacht en gaan meer vooruit dan inactieve leerlingen, waardoor de onderlinge verschillen alleen maar verder uiteen lopen.

Hoge verwachtingen

In de praktijk krijgen we regelmatig leerlingen waarvan de verwachtingen naar beneden zijn bijgesteld. Soms zijn ze zelfs al gedoubleerd of afgestroomd. Bij Obalo hebben we onze specialiteit gemaakt van hoge verwachtingen. We gaan er altijd van uit dat het kind het wel kán, maar dat het gewoon nog niet gelukt is. En dat we samen kunnen uitvogelen wat wél werkt.
Door deze hoge verwachtingen en persoonlijke aandacht bloeien deze leerlingen op en gaan de cijfers omhoog. Met de juiste tools en meer zelfvertrouwen kunnen ze daarna zelfstandig weer verder!

*Wil je er meer over lezen, dan vind je hier het artikel van Vernieuwenderwijs